پیش‌بینی رضایت زناشویی بر اساس سبک‌های دلبستگی با میانجی‌گری تحمل پریشانی و حسادت زناشویی
محورهای موضوعی : روانشناسی خانواده
نگار لطفی
1
,
عباس جواهری محمدی
2
*
,
محمدحسن آسایش
3
1 - گروه مشاوره، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
2 - گروه مشاوره، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
3 - گروه مشاوره، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
کلید واژه: رضایت زناشویی, سبک‌های دلبستگی, تحمل پریشانی, حسادت زناشویی,
چکیده مقاله :
رضایت زناشویی از عوامل مهم اثرگذار بر استحکام زندگی مشترک زوجین و در نتیجه سلامت خانوادهها می‌باشد. به همین جهت بررسی عوامل مرتبط با رضایت زناشویی حائز اهمیت می‌باشد. لذا هدف پژوهش حاضر، پیش‌بینی رضایت زناشویی بر اساس سبک‌های دلبستگی با میانجی‌گری تحمل پریشانی و حسادت زناشویی است. این پژوهش، کمی و با هدفی بنیادی است و از نظر نحوه گردآوری داده‌ها، توصیفی از نوع همبستگی با روش مدل معادلات ساختاری می‌باشد. طبق نظر کلاین (2023) حداقل حجم مناسب نمونه برای مدل معادلات ساختاری 200 نفر است، همچنین مطابق با پیشینه پژوهشی مطالعه حاضر، حجم نمونه حدود 200 نفر در نظر گرفته شده‌بود؛ به همین منظور 205 نفر از افراد متاهل در شهر تهران در بازه سنی 22-55 سال که حداقل دو سال از ازدواجشان گذشته‌بود به شیوه نمونه‌گیری در دسترس، به صورت آنلاین پرسشنامه‌های سبک‌های دلسبتگی هازان و شیور (1987،AAI)، فرم کوتاه‌شده رضایت زناشویی انریچ (1989،ENRICH)، مقیاس تحمل پریشانی سیمونز و گاهر (2005، DTS) و پرسشنامه چندبعدی حسادت (1989، MJS) را تکمیل‌کردند. دادهای پژوهش با استفاده از نرم‌افزار 26SPSS- و 24AMOS- تحلیل شدند. نتایج حاصل از پژوهش نشان‌داد که مدل پژوهش از برازش مطلوبی برخوردار است و سبک‌های دلبستگی می‌توانند رضایت زناشویی را به صورت مستقیم و غیرمستقیم از طریق تحمل پریشانی و حسادت زناشویی پیش‌بینی کنند (اندازه اثر برای مسیرهای دلبستگی به رضایت زناشویی شامل ایمن 28/0، اجتنابی 23/0-، اضطرابی 29/0-، برای مسیرهای دلبستگی به تحمل پریشانی شامل ایمن 50/0، اجتنابی 32/0-، اضطرابی 36/0-، برای مسیر تحمل پریشانی به رضایت زناشویی 33/0 و حسادت زناشویی به رضایت زناشویی 13/0- و در نهایت برای مسیرهای دلسبتگی به حسادت زناشویی شامل ایمن 30/0-، اجتنابی 34/0 و اضطرابی 15/0 می‌باشد). از نتایج این پژوهش می‌توان نتیجه‌گرفت که درک سبک‌های دلبستگی، اهمیت تحمل پریشانی و تأثیرات آنها بر رفتار و احساسات افراد و همچنین حسادت زناشویی به عنوان مسئلهای مهم و قابل توجه در زندگی زناشویی، می‌تواند به زوج‌ها کمک کند تا ارتباطات موثرتری برقرار کرده و کیفیت رابطه خود را افزایش دهند و در نهایت رضایت بیشتری از رابطه خود داشته‌باشند.
Marital satisfaction is one of the important factors affecting the strength of couples' life together and, consequently, the health of families. Therefore, it is important to examine the factors related to marital satisfaction. Therefore, the aim of the present study is to predict marital satisfaction based on attachment styles with the mediation of distress tolerance and marital jealousy. This study is quantitative and with a fundamental purpose, and in terms of data collection, it is a descriptive correlational study with the structural equation model method. According to Kline (2023), the minimum appropriate sample size for the structural equation model is 200 people, and in accordance with the research background of the present study, the sample size was considered to be about 200 people; For this purpose, 205 married individuals in Tehran, aged 22-55 years, who had been married for at least two years, completed the Hazan and Shaver Affection Styles Questionnaire (1987, AAI), the Enrich Marital Satisfaction Short Form (1989, ENRICH), the Simmons and Gaher Distress Tolerance Scale (2005, DTS), and the Multidimensional Jealousy Questionnaire (1989, MJS) online using convenience sampling. The research data were analyzed using SPSS-26 and AMOS-24 software. The results of the study showed that the research model has a good fit and attachment styles can directly and indirectly predict marital satisfaction through distress tolerance and marital jealousy (the effect size for attachment paths to marital satisfaction including secure 0.28, avoidant -0.23, anxious -0.29, for attachment paths to distress tolerance including secure 0.50, avoidant -0.32, anxious -0.36, for distress tolerance path to marital satisfaction 0.33 and marital jealousy to marital satisfaction -0.13, and finally for attachment paths to marital jealousy including secure 0.30, avoidant -0.34, and anxious -0.15). From the results of this study, it can be concluded that understanding attachment styles, the importance of distress tolerance and their effects on individuals' behavior and emotions, as well as marital jealousy as an important and significant issue in married life, can help couples establish more effective communication, increase the quality of their relationship, and ultimately be more satisfied with their relationship.
منابع ابراهیمی، گلنوش، عابد، نازنین. (1402). پیش‌بینی تاب‌آوری از سبک‌های دلبستگی و تنظیم شناختی هیجان زنان دارای تجربه سوگ همسر. مجله روانشناسی، 2(27) ،223-215.
آتش‌پور، سیدحمید، دلفروزی، فرزانه. (1403). بررسی نقش میانجی تحمل پریشانی در رابطه بین شیوه‌های حل تعارض با سازگاری زناشویی در زنان متاهل. سلامت روان در مدرسه، 6(2)، 65-52.
اخوان عبیری، فاطمه، شعیری، محمدرضا، غلامی‌فشارکی، محمد. (1397). روابط ساختاری سبک دلبستگی با پریشانی روانشناختی: نقش واسطه‌ای تنظیم شناختی هیجان. روان شناسی بالینی، 10(3)، 76-63.
برخورداری، مهتاب، شهبازی، امیرحسین. (1402). پیش‌بینی رضایت زناشویی بر اساس سبک‌های دلبستگی با نقش واسطه‌ای ذهن‌آگاهی و مثبت‌اندیشی. رویش روانشناسی، ۱۲ (۳)، 208-199.
بشارت، محمد علی. (١٣٨٤). ساخت و هنجاريابي مقياس دلبستگي بزرگسال. گزارش پژوهشي. دانشگاه تهران.
بیرامی، منصور، قدیمی باویل‌علیائی، نگار. (1402). روابط ساختاری سبک‌های دلبستگی و نشانه‌های افسردگی اساسی نوجوانان با واسطه‌گری تحمل پریشانی و انعطاف‌پذیری شناختی. مجله روانشناسی، 2(27)،143-134.
تخیری، محمودرضا، فخری، محمدکاظم، حسن‌زاده، رمضان. (1400). نقش واسطه‌ای تنظیم شناختی هیجان در رابطه بین روابط ابژه با تحمل پریشانی هیجانی در دانشجویان دانشکده پرستاری تهران. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی. ۲۱، 307-297.
دهقانی، مرضیه، و علیزاده، ياسمن. (1۳۹۳). تنظیم هیجانی، سبک های دلبستگی و رضامندی زناشويی معلمان.نشریه علوم رفتاری، 6 (21) 90-73.
رحیمی، چنگیز، صنعت‌نما، ملیکا. (1400). ویژگی‌های روان‌سنجی پرسشنامه حسادت چندبعدی در نمونه‌ی ایرانی. مجله علوم روانشناختی، 20(100)، 510-503.
صابونچی، فرانک، دوکانه‌ای‌فرد، فریده، و بهبودی، معصومه. (2020). الگوی ساختاری پیش‌بینی رضایت زناشویی بر اساس سبک‌های دلبستگی و جهت‌گیری زندگی در زنان متاهل: با نقش واسطه‌ای هیجان خواهی. خانواده درمانی کاربردی، 3(1)، 120-102.
طهماسبی، حسین، خرم‌آبادی، یداله. (1403). بررسی قدرت پیشبینیکنندگی توافق‌پذیری، همدلی زناشویی و بخشش زناشویی بر رضایت زناشویی در زنان متأهل. مجله روانشناسی ،1(28) ،11-1.
عرب علیدوستی، علیرضا، نخعی، نوذر، و خانجانی، نرگس. (1394). پایایی و روایی پرسشنامه‌های رضایت زناشویی کانزاس و اینریچ کوتاه‌شده به زبان فارسی. بهداشت و توسعه، 4(2)، 167-158.
عزیزی، علیرضا، میرزایی، آزاده و شمس، جمال (1389). بررسی رابطه تحمل آشفتگی و تنظیم هیجانی با میزان وابستگی دانشجویان به سیگار. مجله پژوهشی حکیم، 1 (11)، 18-13.
غفوریان‌قهرمانی، صفورا، مهدویان، علیرضا. (1400). پیش‌بینی رضایت زناشویی بر مبنای متغیرهای همدلی، تعهد زناشویی و سبک‌های دلبستگی در زنان متاهل شهر تهران. روانشناسی بالینی و شخصیت، 19(2)، 80-71.
فلاح‌زاده، هاجر، اسعدی، مهران، وفا، مصطفی، و حمیدی، امید. (1401). پیش‌بینی حسادت زناشویی براساس مولفه‌های خودمتمایزسازی و سبک‌های دلبستگی. خانواده‌پژوهی، 18(3)، 550-535.
قربان پورلفمانی، امیر، دهقان، فاطمه، کریمی، فاطمه، و رضایی، سجاد. (1398). نقش سبک‌های دلبستگی، سبک‌های عشق‌ورزی و ابرازگری هیجان در پیش‌بینی شادکامی معلمان متاهل. پژوهشنامه روانشناسی مثبت.5 (4)،34-15.
قنواتی، معصومه، جوهری‌فرد، رضا، احتشام‌زاده، پروین. مقایسه اثربخشی خانواده درمانی مبتنی بر هیجان و مبتنی بر دلبستگی بر تحمل پریشانی هیجانی، خودتمایزیافتگی و ناگویی خلقی در نوجوانان دختر مبتلا به اختلال‌های روان‌تنی. (1403). پویایی روانشناختی در اختلال های خلقی. 3(4)، 152-139.
محمودپور، عبدالباسط؛ دهقانپور، ثنا و وظیفه‌دان، فرشته. (1399). پیش‌بینی تحمل پریشانی بر اساس سبک‌های دلبستگی، تحمل ناکامی و نگرش مذهبی در زنان مطلقه. نشریه علمی رویش روانشناسی، 9(4)، 102-93.
مرکز آمار ایران. (1403). سالنامه آماری کشور 1402. انتشارات دفتر رياست، روابط عمومي و همكاری های بين‌الملل، ص 170. https://amar.org.ir/salnameh-amari
نیک‌منش، احسان، روشن‌چسلی، رسول، فراهانی، حجت‌الله، و صادقی, منصوره‌سادات. (1401). رابطه‌ی سبک‌های دلبستگی و رضایت زناشویی: نقش واسطه‌ای تعدیل‌شده‌ی رفتارهای دلبستگی. فصلنامه پژوهش‌های نوین روانشناختی، 17(68), 317-307.
Arshad, A., & Imran, H. (2022). Partner phubbing, romantic jealousy and marital satisfaction among married individuals. Applied Psychology Review, 1(2), 2-16.
Azizi, M., Haji-Alizadeh, K., & Fallahi Shah-Abadi, N. (2023). Relationship between Marital Satisfaction and Attachment Style: The Mediating Role of Mentalization and Boredom. International Journal of Behavioral Sciences, 17(1), 8-15.
Barbaro, N., Pham, M. N., Shackelford, T. K., & ZEIGLER‐HILL, V. I. R. G. I. L. (2016). Insecure romantic attachment dimensions and frequency of mate retention behaviors. Personal Relationships, 23(3), 605-618.
Bedair, K., Hamza, E. A., & Gladding, S. T. (2020). Attachment style, marital satisfaction, and mutual support attachment style in Qatar. The Family Journal Research, 28(3), 329-336.
Bello, R. S., Brandau-Brown, F. E., & Ragsdale, J. D. (2008). Attachment style, marital satisfaction, commitment, and communal strength effects on relational repair message interpretation among remarrieds. Communication Quarterly, 56(1), 1-16.
Bevan, J. L. (2008). Experiencing and communicating romantic jealousy: Questioning the investment model. Southern Communication Journal, 73(1), 42-67.
Bookwala, J. (2011). Marital quality as a moderator of the effects of poor vision on quality of life among older adults. The Journals of Gerontology Series B: Psychological Sciences and Social Sciences, 66, 605-616.
Bowlby, J. (1969). Attachment and loss, Vol. 1: Attachment. New York: Basic Books.
Brandão, T., Matias, M., Ferreira, T., Vieira, J., Schulz, M. S., & Matos, P. M. (2020). 101 Attachment, emotion regulation, and well -being in couples: Intrapersonal and interpersonal associations. Journal of Personality, 8(4), 748 -761.
Candel, O. S., & Turliuc, M. N. (2019). Insecure attachment and relationship satisfaction: A meta-analysis of actor and partner associations. Personality and Individual Differences, 147, 190-199.
Cassidy, J., & Shaver, P.R. (1999). Handbook of attachment: Theory, research and clinical applications. New York: Guilford Press
Crum AJ, Jamieson JP,Akinola M. (2020). Optimizing stress: An integrated intervention for regulating stress responses. Emotion, 20(1), 120-125.
Dandurand, C., & Lafontaine, M. F. (2014). Jealousy and couple satisfaction: A romantic attachment perspective. Marriage & Family Review, 50(2), 154-173.
Demir, S. (2022). Comparison of normality tests in terms of sample sizes under different skewness and Kurtosis coefficients. International Journal of Assessment Tools in Education, 9(2), 397-409.
Di Giuseppe, M., Ciacchini, R., Piarulli, A., Nepa, G., & Conversano, C. (2019). Mindfulness dispositions and defense style as positive responses to psychological distress in oncology professionals. European Journal of Oncology Nursing, 40, 104-110.
Fraley, RC., & Shaver, PR. (2018). Attachment theory and its place in contemporary personality theory and research. Theory and Research (3rd Edition). New York: Guilford Press.
Fruzzetti, A. E. & Iverson, K. M. (2007). Intervening with couples and families to treat emotion dysregulation and psychopathology. In D. K. Snyder, J. A. Simpson, & J. N. Hughes (Eds.), Emotion regulation in couples and families: Pathways to dysfunction and health (pp. 249-267). Washington, DC: American psychological.
Harris, C. R., and Darby, R. S. (2010). “Jealousy in adulthood,” in Handbook of Jealousy: Theory, Research, and Multidisciplinary Approaches. eds. L. Hart and M. Legerstee (Chichester: Wiley Blackwell), 547–571.
Hawkins, M. W., Carrère, S., & Gottman, J. M. (2002). Marital sentiment override: Does it influence couples' perceptions? Journal of Marriage and Family, 64(1), 193-201.
Hazan, C., & Shaver, P. (1987). Romantic love conceptualized as an attachment process. Journal of Personality and Social Psychology, 52, 511-524.
Huelsnitz, C. O., Farrell, A. K., Simpson, J. A., Griskevicius, V., & Szepsenwol, O. (2018). Attachment and jealousy: Understanding the dynamic experience of jealousy using the response escalation paradigm. Personality and Social Psychology Bulletin, 44(12), 1664-1680.
Iordachescu DA, Gica C, Vladislav EO, Panaitescu AM, Peltecu G, Furtuna ME, Gica N. (2021). Emotional disorders, marital adaptation and the moderating role of social support for couples under treatment for infertility. Ginekologia Polska, 92(2), 98-104.
Karakurt, G. (2012). The interplay between self-esteem, feeling of inadequacy, dependency, and romantic jealousy as a function of attachment processes among Turkish college students. Contemporary Family Therapy, 34, 334-345.
Kemer, G., Bulgan, G., & Yıldız, E. Ç. (2016). Gender differences, infidelity, dyadic trust, and jealousy among married Turkish individuals. Current Psychology, 35(3), 335-343.
Kline, R. B. (2023). Principles and practice of structural equation modeling. Guilford publications.
Kołodziej-Sarzyńska, M., Majewska, M., Juchnowicz, D., & Karakuła-Juchnowicz, H. (2019). Risk factors of suicide with reference to the theory of social integration by Émile Durkheim. Psychiatr Pol, 865-881.
Leopold, T., & Kalmijn, M. (2016). Is divorce more painful when couples have children? Evidence from long-term panel data on multiple domains of well-being. Demography, 53(6), 1717-1742.
Leyro, T. M. Zvolensky, M. J. & Bernstein, A. (2010). Distress tolerance and psychopathological symptoms and disorders: a review of the empirical literature among adults. Psychological bulletin, 136(4), 576-600.
Marshall, T. C., Bejanyan, K., Di Castro, G., & Lee, R. A. (2013). Attachment styles as predictors of Facebook‐related jealousy and surveillance in romantic relationships. Personal relationships, 20(1), 1-22.
Mernitz, S. E., & Kamp Dush, C. (2016). Emotional health across the transition to first and second unions among emerging adults. Journal of Family Psychology, 30(2), 233-244.
Mirgain, S. A., & Cordova, J. V. (2007). Emotion skills and marital health: The association between observed and self–reported emotion skills, intimacy, and marital satisfaction. Journal of Social and Clinical Psychology, 26(9), 983-1009.
Mohsenpour, S., Alaei khorayem, S. & Heydari Razi abad, N. (2023). [The Role of Object Relations in Predicting Emotional Expression, Distress Tolerance and Marital Quality. Journal of Family Relations Studies, 3 (9): 46-52.
Olson, D. H., & Fowers, B. J. (1989). ENRICH Marital Inventory: A discriminant validity and cross‐validation assessment. Journal of marital and family therapy, 15, 65-79.
Pfeiffer, S. M., & Wong, P. T. (1989). Multidimensional jealousy. Journal of Social and Personal Relationships, 6(2), 181–196.
Pichon, M., Treves-Kagan, S., Stern, E., Kyegombe, N., Stöckl, H., & Buller, A. M. (2020). A mixed-methods systematic review: infidelity, romantic jealousy and intimate partner violence against women. International journal of environmental research and public health, 17(16), 5682-5717.
Robey, P. A., Wubbolding, N. R. E., & Carlson, J. (2017). Contemporary issues in couples counseling: choice theory and reality therapy approach. New York: Rutledge.
Rodriguez, L. M., DiBello, A. M., Øverup, C. S., & Neighbors, C. (2015). The price of distrust: Trust, anxious attachment, jealousy, and partner abuse. Partner abuse, 6(3), 298-319.
Rogers, P. (2022). Best practices for your exploratory factor analysis: A factor tutorial. Revista de Administração Contemporânea, 26(06), e210085.
Rubinsky, V. (2019). Identity gaps and jealousy as predictors of satisfaction in polyamorous relationships. Southern Communication Journal, 84(1), 17-29.
Salcuni, S. (Ed.). (2015). Attachment Assessment in treatments, prevention and intervention programs. Frontiers Media SA.
Salvatore, J. E., Gardner, C. O., & Kendler, K. S. (2020). Marriage and reductions in men's alcohol, tobacco, and cannabis use. Psychological medicine, 50(15), 2634-2640.
Shafiee, Z., & Etemadi, O. (2018). Predicting desire to betrayal based on romance jealous and sensation seeking in married women. Journal of Fundamentals of Mental Health, 20(2), 93-100.
Sharpsteen, D. J., & Kirkpatrick, L. A. (1997). Romantic jealousy and adult romantic attachment. Personality Processes and Individual Differences, 72, 627–640.
Shaver, P. R., & Mikulincer, M. (2007). Attachment theory and research: Core concepts, basic principles, conceptual bridges. In A. W. Kruglanski & E. T. Higgins (Eds.), Social psychology: Handbook of basic principles (pp. 650–677). The Guilford Press.
Simons, J. S. & Gaher, R. M. (2005). The Distress Tolerance Scale: Development and validation of a self-report measure. Motivation and Emotion, 29(2), 83-102.
Soleimanian A. (1996) Investigation of irrational thinking based on cognitive approach to marital dissatisfaction [dissertation]. Faculty of Psychology and Educational Sciences. Kharazmi University of Tehran.
Whisman, M. A., Gilmour, A. L., & Salinger, J. M. (2018). Marital satisfaction and mortality in the United States adult population. Health psychology, 37(11), 10-41.
Wild, M. G., Herbert, M. S., & Creech, S. (2024). Longitudinal associations of physical and emotional distress tolerance with pain intensity and pain-related disability in United States veterans. The Journal of Pain, 25(4), 60-61.
Xie, J., Shi, Y., & Ma, H. (2017). Relationship between similarity in work-family centrality and marital satisfaction among dual-earner couples. Personality and Individual Differences, 113, 103-108.