نقش میانجی ذهنی‌سازی و شفقت به خود در رابطه بین سبک‌های دلبستگی با افکار خودکشی در نوجوانان
محورهای موضوعی : روانشناسی
لیلا حفاظی طرقبه
1
,
محمود نجفی
2
*
1 - گروه روانشناسی بالینی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران
2 - گروه روانشناسی بالینی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران.
کلید واژه: ذهنی‌سازی, شفقت به خود, سبک‌های دلبستگی, افکار خودکشی, نوجوانان,
چکیده مقاله :
پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش میانجیگری ذهنی‌سازی و شفقت به خود در رابطه میان سبک‌های دلبستگی و افکار خودکشی در نوجوانان انجام شد. این مطالعه به روش توصیفی-همبستگی (از نوع معادلات ساختاری) صورت گرفت. جامعه آماری شامل تمامی دانش‌آموزان دختر و پسر دبیرستان‌های دوره دوم متوسطه شهر مشهد در سال تحصیلی 1403-1402 بود که از بین آن‌ها 325 دانش‌آموز با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند.به منظور سنجش متغیر های پژوهش از پرسشــنامه سبک های دلبستگی، پرسشـنامه افـکار خودکشـی، مقیاس کنــش‌وری تأملــی، پرسشنامه شفقت به خود نوجوانان استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم‌افزارهای SPSS25 ، AMOS24 استفاده شد. یافته‌ها نشان داد که سبک‌های دلبستگی با افکارخودکشی رابطه مستقیم و معناداری دارد. هم‌چنین اثر غیر مستقیم ذهنی‌سازی و شفقت به خود در رابطه بین سبک های دلبستگی و افکار خودکشی معنادار بود که حاکی ازآن است ذهنی‌سازی و شفقت به خود در رابطه بین سبک های دلبستگی و افکار خودکشی نقش میانجی دارد و طبق نتایج می‌توان اظهار کرد که دلبستگی ایمن، از طریق تقویت ذهنی‌سازی و افزایش شفقت به خود، می‌تواند به کاهش افکار خودکشی کمک کند. این یافته‌ها تأکید می‌کند که مداخلات روان‌شناختی که به بهبود ظرفیت ذهنی‌سازی و افزایش شفقت به خود تأکید دارد، می‌تواند در مدیریت افکار خودکشی در نوجوانان مؤثر باشد.
The present study aimed to investigate the mediating role of mentalization and self-compassion in the relationship between attachment styles and suicidal thoughts among adolescents. This research was conducted using a descriptive-correlational method (structural equation modeling). The statistical population included all girle and boy high school students in the second grade in Mashhad during the ( 2023-2024) academic year. A total of 325 students were selected as the sample using a multi-stage cluster random sampling method. To measure the research variables, the Attachment Styles Questionnaire, Beck's Suicidal Ideation Scale, the Reflective Functioning Questionnaire, and the Adolescent Self-Compassion Questionnaire were used. Data were analyzed using SPSS25 and AMOS24 software. The findings revealed a direct and significant relationship between attachment styles and suicidal thoughts. Additionally,mentalization and self-compassion acted as mediators in the relationship between attachment styles and suicidal thoughts, with their indirect effects being significant. The results suggest that secure attachment, through enhancing mentalization and increasing self-compassion, can help reduce suicidal thoughts. These findings underscore the importance of psychological interventions that focus on improving mentalization capacity and increasing self-compassion in managing suicidal thoughts among adolescents
اقدامی، زهرا و فولادچنگ، محبوبه. (1401). پیش‌بینی افکار خودکشی براساس کنترل روان‌شناختی والدین: نقش واسطه‌ای ذهن‌آگاهی. مجله روانشناسی، 26(1)، 11- 1. 20.1001.1.18808436.1401.26.1.11.8
دبیری، سولماز. (1401). نقش خودکنترلی، عواطف و شفقت به‌خود در پیش‌بینی آمادگی به اعتیاد. فصلنامه علمی اعتیادپژوهی، 16(65)، 332 – 311. http://etiadpajohi.ir/article-1-2691-fa.html
دروگر، الهه؛ فتحی آشتیانی، علی و اشرفی، عماد. (1401). اعتباریابی و اعتبارسنجی نسخه فارسی پرسشنامه ذهنی‌سازی. مجله روانشناسی بالینی، 12(1)، 12- 1. 10.22075/jcp.2020.18897.1745
زارع، بتول؛ عمادی، سیده زهرا و نقش، زهرا. (1402). اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر شفقت خود و سرزندگی مادران دارای کودک مبتلا به اختلال‌های یادگیری. مجله روانشناسی، 4 (27)، 353- 343. http://iranapsy.ir/Article/40353/FullText
صفی خانی قلی‌زاده، مریم؛ هارون رشیدی، همایون و کاظمیان مقدم، کبری. (1403). اثربخشی درمان مبتنی بر شفقت بر رفتار نافرمانی مقابله‌ای و خودمهاری در دانش‌آموزان با والد وابسته به مواد. فصلنامه علمی اعتيادپژوهی، 18(71)، 164- 139. http://etiadpajohi.ir/article-1-2972-fa.html
کریمی، فریبا؛ فرحبخش، کیومرث؛ سلیمی بجستانی، حسین و معتمدی، عبداله. (1397). رابطه بین ذهنی‌سازی با اضطراب و اجتناب مرتبط با دلبستگی در دختران نوجوان، مجله تحقیقات علوم رفتاری، 16(4)، 548- 539. http://rbs.mui.ac.ir/article-1-634-fa.html
موذنی، طاهره؛ آقایی، اصغر وگل پرور، محسن. (1393). پیش‌بینی سبک‌های دلبستگی فرزندان براساس شیوه‌های فرزند پروری والدین. آموزش و ارزشیابی (علوم تربیتی)، 7(25)، 99- 87. https://sid.ir/paper/183633/fa
محمودی، هیوا. (1398). رابطه سبک‌های دلبستگی و گرایش به‌خودکشی با نقش تعدیل‌کنندگی خودانتقادی و وابستگی در دانشجویان. مجله روانشناسی، 23(4)، 439- 424. http://iranapsy.ir/Article/21667
Bateman, A., Fonagy, P., Campbell, C., Luyten, P., & Debbané, M. (2023). Cambridge guide to mentalization-based treatment (MBT). Cambridge University Press.
Beck, A. T., Steer, R. A., & Ranieri, W. F. (1988). Scale for suicide ideation: Psychometric properties of a self‐report version. Journal of clinical psychology, 44(4), 499-505. https://doi.org/10.1002/1097-4679(198807)44:4<499::AID-JCLP2270440404>3.0.CO;2-6
Collins, N. L., & Read, S. J. (1990). Adult attachment, working models and relationship quality in dating couple. Journal of Personality and Social Psychology, 58(4), 644-666. https://doi.org/10.1002/1097-4679(198807)44:4<499::AID-JCLP2270440404>3.0.CO;2-6
Ensink, K., Borelli, J. L., Roy, J., Normandin, L., Slade, A., & Fonagy, P. (2019). Costs of not getting to know you: Lower levels of parental reflective functioning confer risk for maternal insensitivity and insecure infant attachment. Infancy, 24(2), 210-227. https://doi.org/10.1111/infa.12263
Fonagy, P., Luyten, P., Moulton-Perkins, A., Lee, Y. W., Warren, F., Howard, S., ... & Lowyck, B. (2016). Development and validation of a self-report measure of mentalizing: The reflective functioning questionnaire. PloS one, 11(7), 60-63. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0158678
Germer, C. K., & Neff, K. D. (2013). Self-compassion in clinical practice. Journal of Clinical Psychology, 69(8), 856-867. https://doi.org/10.1002/jclp.22021
Green, J., Berry, K., Danquah, A., & Pratt, D. (2021). Attachment security and suicide ideation and behavior: The mediating role of reflective functioning. International journal of environmental research and public health, 18(6), 3090. https://doi.org/10.3390/ijerph18063090
Hazan, C., & Shaver, P. (2017). Romantic love conceptualized as an attachment process. In Interpersonal development (pp. 283-296). Routledge.
Hu, L. T., & Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural equation modeling: a multidisciplinary journal, 6(1), 1-55. https://doi.org/10.1080/10705519909540118
Kline, R. (2016). Data preparation and psychometrics review. Principles and practice of structural equation modeling. 4th ed. New York, NY: Guilford, 64-96.
Liotti, G. (2006). A model of dissociation based on attachment theory and research. Journal of Trauma & Dissociation, 7(4), 55-73. https://doi.org/10.1300/J229v07n04_04
Lipson, S. K., Lattie, E. G., & Eisenberg, D. (2019). Increased rates of mental health service utilization by US college students: 10-year population-level trends (2007–2017). Psychiatric services, 70(1), 60-63. https://doi.org/10.1176/appi.ps.201800332
London, M., Volmer, J., Zyberaj, J., & Kluger, A. N. (2023). Gaining feedback acceptance: Leader-member attachment style and psychological safety. Human resource management review, 33(2), 92-105. https://doi.org/10.1016/j.hrmr.2023.100953
LoParo, D., Mack, S. A., Patterson, B., Negi, L. T., & Kaslow, N. J. (2018). The efficacy of cognitively-based compassion training for African American suicide attempters. Mindfulness, 9, 1941-1954. https://doi.org/10.1007/s12671-018-0940-1
Luyten, P., Mayes, L. C., Nijssens, L., & Fonagy, P. (2017). The parental reflective functioning questionnaire: Development and preliminary validation. PloS one, 12(5), e0176218. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0176218
Mughal, F., Babatunde, O., Dikomitis, L., Shaw, J., Townsend, E., Troya, M. I., & Chew-Graham, C. A. (2019). Self-harm in young people: the exceptional potential of the general practice consultation. British journal of general practice, 69(681), 168-169. https://doi.org/10.3399/bjgp19X701393
Na, P. J., Shin, J., Kwak, H. R., Lee, J., Jester, D. J., Bandara, P., ... & Jeste, D. V. (2025). Social Determinants of Health and Suicide-Related Outcomes: A Review of Meta-Analyses. JAMA psychiatry. doi:10.1001/jamapsychiatry.2024.4241
Nazari, N., Hernández, R. M., Ocana-Fernandez, Y., & Griffiths, M. D. (2022). Psychometric validation of the Persian self-compassion scale youth version. Mindfulness, 13(1),385-397. https://doi.org/10.1007/s12671-021-01801-7
Neff, K. D. (2011). Self‐compassion, self‐esteem, and well‐being. Social and personality psychology compass, 5(1), 1-12. https://doi.org/10.1111/j.1751-9004.2010.00330.x
Neff, K. D. (2016). The self-compassion scale is a valid and theoretically coherent measure of self-compassion. Mindfulness, 7, 264-274. https://doi.org/10.1007/s12671-015-0479-3
Neff KD, Bluth K, Tóth-Király I, Davidson O, Knox MC, Williamson Z, Costigan A. (2021). Development and validation of the self-compassion scale for youth. Journal of personality assessment, 103(1), 92-105. https://doi.org/10.1080/00223891.2020.1729774
O'Connor, R. C., & Nock, M. K. (2014). The psychology of suicidal behavior. The Lancet Psychiatry, 1(1), 73-85. DOI: 10.1016/S2215-0366(14)70222-6
Parada‐Fernández, P., Herrero‐Fernández, D., Oliva‐Macías, M., & Rohwer, H. (2021). Analysis of the mediating effect of mentalization on the relationship between attachment styles and emotion dysregulation. Scandinavian Journal of Psychology, 62(3), 312-320. https://doi.org/10.1111/sjop.12717
Per, M., Schmelefske, E., Brophy, K., Austin, S. B., & Khoury, B. (2022). Mindfulness, self-compassion, self-injury, and suicidal thoughts and behaviors: A correlational meta-analysis. Mindfulness, 13(4), 821-842. https://doi.org/10.1007/s12671-021-01815-1
Roberson I. (2017). Adult Attachment Security and Symptoms of Depression: The Mediating Roles of Dysfunctional Attitudes and Low Self-Esteem. Journal of Personality and Social Psychology, 70(2), 310-320. doi.org/10.1037/0022-3514.70.2.310
Rossouw, T. I., & Fonagy, P. (2012). Mentalization-based treatment for self-harm in adolescents: a randomized controlled trial. Journal of the American Academy of child & adolescent psychiatry, 51(12), 1304-1313. https://doi.org/10.1016/j.jaac.2012.09.018
Stagaki, M., Nolte, T., Feigenbaum, J., King-Casas, B., Lohrenz, T., Fonagy, P., ... & Personality and Mood Disorder Research Consortium. (2022). The mediating role of attachment and mentalizing in the relationship between childhood maltreatment, self-harm and suicidality. Child Abuse & Neglect, 128, 105576. https://doi.org/10.1016/j.chiabu.2022.105576
Suh, H., & Jeong, J. (2021). Association of self-compassion with suicidal thoughts and behaviors and non-suicidal self-injury: A meta-analysis. Frontiers in psychology, 12, 633482. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2021.633482
Ürün, Ö. Z. E. R., Yildirim, E. A., & Erkoç, Ş. N. (2015). Relationship of suicidal ideation and behavior to attachment style in patients with major depression. Nöro Psikiyatri Arşivi, 52(3), 269-283. DOI:10.5152/npa.2015.7459
Wang, M., Kou, C., Bai, W., Song, Y., Liu, X., Yu, W., ... & Li, W. (2019). Prevalence and correlates of suicidal ideation among college students: a mental health survey in Jilin Province, China. Journal of affective disorders, 246, 166-173. https://doi.org/10.1016/j.jad.2018.12.055
World Health Organization. (2021). Suicide worldwide in 2019: global health estimates. https://iris.who.int/bitstream/handle/10665/341728/9789240026643-eng.pdf?sequence=1.