رابطه گرایش به رفتارهای پرخطر و ناگویی هیجانی با نقش واسطه ای کنش تاملی
محورهای موضوعی : روانشناسی
حسين محققي
1
,
مهران فرهادي
2
,
ابولقاسم یعقوبی
3
,
سحر محمدي
4
*
1 - گروه روانشناسی، دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
2 - گروه روان شناسی، دانشکده علوم اقتصادی و اجتماعی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
3 - گروه روانشناسی، دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
4 - گروه روانشناسی، دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
کلید واژه: کنش تاملی, گرایش به رفتارهای پرخطر, ناگویی هیجانی,
چکیده مقاله :
هدف پژوهش حاضر بررسی ارتباط گرایش به رفتارهای پرخطر و ناگویی هیجانی با میانجیگری کنش تاملی بود. روش پژوهش همبستگی بود. جامعه آماری شامل دانش¬آموزان مقطع متوسطه شهر همدان بود که نمونه¬ای به حجم 386 نفر با استفاده از روش تصادفی خوشه¬ای انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل مقیاس ناگویی هیجانی تورنتو(TAS) (1994)، مقیاس گرایش به رفتارهای پرخطر (RTBS) زاده محمدی و همکاران (1390) و مقیاس کنش تاملی (RFQ) فوناگی و همکاران (2016) بود. جهت ارزیابی روابط بین متغیرها از روش تحلیل معادلات ساختاری در قالب نرم افزارهای Spss27و Lisrel8.8 استفاده شد. نتایج نشان داد اثر ناگویی هیجانی بر عدم اطمینان از حالات ذهنی (01/0p<)، اطمینان از حالات ذهنی (01/0p<) و گرایش به رفتارهای پرخطر (01/0p<) معنادار است. اثر عدم طمینان از حالات ذهنی (01/0p<) و اطمینان از حالات ذهنی (01/0p<) بر گرایش به رفتارهای پرخطر نیز معنادار بود. همچنین اثرات غیرمستقیم ناگویی هیجانی از طریق عدم اطمینان و اطمینان از حالات ذهنی (01/0p<) بر گرایش به رفتار پرخطر معنادار بودند. بر اساس نتایج ناگویی هیجانی و کنش تاملی بر گرایش به رفتارهای پرخطر دانش¬آموزان موثر هستند و در زمینه کاهش رفتارهای پرخطر این متغیرها می¬توانند نقش قابل توجهی داشته باشند.
This study aimed to investigate the relationship between high-risk behaviors and alexithymia with the mediation role of reflective functioning. The research method was correlational. The statistical population included high school students in Hamedan a sample of 386 people was selected using the cluster random sampling method. The research instruments included the Toronto Alexithymia Scale (TAS) (1994), and Zadeh Mohammadi et al. Risk-Taking Behavior Scale (RTBS) (2011) and Fonagy et al.'s (2016) Reflective Functioning Questionnaire (RFQ). To evaluate the relationships between the variables, structural equation analysis was used by Spss27 and Lisrel8.8 software. The results showed the effect of alexithymia on uncertainty about mental states (p <0.01), certainty in mental states (p <0.01), and tendency to high-risk behaviors (p <0.01). is significant. The effect of uncertainty about mental states (p <0.01) and certainty about mental states (p <0.01) on the tendency to high-risk behaviors is also significant. Also, the indirect effects of alexithymia through uncertainty and certainty about mental states (p <0.01) on the tendency to high-risk behavior were significant. Based on the results alexithymia and reflective functioning are effective on the tendency to high-risk behaviors, and these variables can play a significant role in reducing high-risk behaviors.
دروگر، الهه؛ فتحی آشتیانی، علی؛ و اشرفی، عماد. (1399). اعتباریابی و اعتبارسنجی نسخه فارسی پرسشنامه ذهنیسازی. روانشناسی بالینی، 12(1)، 12-1. doi.org/10.22075/jcp.2020.18897.1745
زاده‌‌محمدي، علی؛ احمدآبادي، زهره؛ و حيدري، محمود. (1390). تدوين و بررسي ويژگي‌هاي روان‌سنجي مقياس خطرپذيري نوجوانان ايراني، روان‌پزشكي و روان‌شناسي بالینی ایران، 17(3)، 225-218. http://ijpcp.iums.ac.ir/article-1-1417-fa.html
عامری، نرجس؛ و نجفی، محمود .(1403). روابط ساختاری ناگویی هیجانی و گرایش به رفتارهای پرخطر در نوجوانان: نقش میانجی انعطاف‌‌پذیری روان‌شناختی. مجله روانشناسی، 28(2)، 151-142. http://www.iranapsy.ir/fa/Article/45546
فرجامی، مریم؛ فرجامی، زهرا؛ شکیبایی‌نژاد، آرام؛ و پاییزی، لیلا. (1403). تدوین مدل رفتارهای خودآسیبی براساس تجربه ترومای کودکی و ناگویی هیجانی با میانجیگری ذهنیسازی در نوجوانان. روان‌پرستاری. ۱۲ (۱)، 63-50. doi.org/10.22034/IJPN.12.1.50
فرزادنیا، مرضیه. (1400). نقش ناگویی هیجانی در پیش‌بینی گرایش به رفتارهای پرخطر بر مبنای نقش واسطه‌ای حمایت اجتماعی ادراک‌شده. مجله روانشناسی، 25(4)، 559-550. http://www.iranapsy.ir/fa/Article/22025
گراوند، هوشنگ. (1401). مدل‌یابی ساختاری سبک‌های هویت با گرایش به رفتارهای پرخطر در دانشجویان: نقش واسطه‌ای ناگویی هیجانی. فصلنامه اعتيادپژوهي، ۱۶ (۶۶)، ۱۱۳-۱۴۴. doi.org/10.52547/etiadpajohi.16.66.113
هومن، حیدر علی. (1384). مدل‌يابي معادلات ساختاری با کاربرد نرم افزار لیزرل، تهران: انتشارات سمت
Ahrnberg, H., Pajulo, M., Scheinin, N. M., Karlsson, L., Karlsson, H., Karukivi, M. (2020). Association between parental alexithymia traits and self-reported postnatal reflective functioning in a birth cohort population. Findings from the Finn Brain Birth Cohort Study, Psychiatry Research, 286, 112869, doi.org/10.1016/j.psychres.2020.112869
Barberis, N., Cannavò, M., Calaresi, D., & Verrastro, V. (2022). Reflective functioning and Alexithymia as mediators between attachment and psychopathology symptoms: cross-sectional evidence in a community sample. Psychology, Health & Medicine, 28(5), 1251–1262. doi.org/10.1080/13548506.2022.2045331
Besharat, M. A. (2007). Reliability and factorial validity of a Farsi version of the 20-item Toronto Alexithymia Scale with a sample of Iranian students. Psychological Reports, 101(1), 209-220. doi.org/10.2466/pr0.101.1.209-220
Birudu, R. (2025). Addressing high-risk behaviors among adolescents – Need of the hour; mental health perspective. Journal of Neurosciences in Rural Practice, 16, 131-6. doi.org/10.25259/JNRP_286_2024
Bizzi, F., Riva, A., Borelli, J. L., Charpentier-Mora, S., Bomba, M., Cavanna, D., & Renata Nacinovich, R. (2021). The Italian version of the Reflective Functioning Questionnaire: Validity within a sample of adolescents and associations with psychological problems and alexithymia. Clinical Psychology, 78(4), 503-516. doi.org/10.1002/jclp.23218
Calaresi, D., & Barberis, N. (2019). The relationship between reflective functioning and alexithymia. Journal of Clinical and Developmental Psychology, 1(2), 12‐23. doi.org/10.6092/2612-4033/0110-2107
Ciydem, E., Avci, D., Uyar, M., & Seyhan, A. (2024). Effect of Personality Traits and Emotion Regulation Strategies on Risky Behaviors in Adolescents. Journal of Psychosocial Nursing and Mental Health Services, 62(2), 23–36. doi.org/10.3928/02793695-20230818-03
Da Silva, A.N., Vasco, A.B., Watson, J.C. (2017). Alexithymia and emotional processing: a mediation model. Journal of Clinical of Psychology, 73 (9), 1196–1205. doi.org/10.1002/jclp.22422
Doba, K., Debbané, M., Auger, E., Nandrino, J. L. (2025). Suicide risk, mentalizing and emotion regulation in adolescents: The role of maternal maladaptive emotion regulation. Journal of Affective Disorders, 374 (1), 342-349. doi.org/10.1016/j.jad.2025.01.052
Ensink, K., Begin, M., Normandin, L., Godbout, N., & Fonagy, P. (2017). Metallization and dissociation in the context of trauma: Implications for child psychopathology. Journal of Trauma & Dissociation, 18(1), 11–30. doi.org/10.1080/15299732.2016.1172536
Esposito, G., Marano, D., & Freda, M. F. (2020). Supportive and interpretative interventions in fostering metallization during counselling. British Journal of Guidance & Counselling, 48(3), 314-332. doi.org/10.1080/03069885.2018.1463429
Fonagy, P., & Bateman, A. W. (2016). Adversity, attachment, and metalizing. Comprehensive Psychiatry, 64, 59-66. doi.org/10.1016/j.comppsych.2015.11.006
Fonagy, P., & Luyten, P. (2009). A developmental, metallization-based approach to the understanding and treatment of borderline personality disorder. Development and Psychopathology, 21, 1355-1381. doi.org/10.1017/S0954579409990198
Fonagy, P., Luyten, P., & Bateman, A. W. (2017). Treating borderline personality disorder with psychotherapy: Where do we go from here? JAMA Psychiatry, 74, 316-317. doi.org/10.1001/jamapsychiatry.2016.4302
Fonagy, P., Luyten, P., Moulton-Perkins, A., Lee, Y-W., Warren, F., Howard, S, et al. (2016) Development and Validation of a Self-Report Measure of Mentalizing: The Reflective Functioning Questionnaire. PLoS ONE, 11(7), e0158678. doi.org/10.1371/journal.pone.0158678
Garofalo, C., Velotti, P., & Zavattini, D. (2017). Emotion regulation and aggression: The incremental contribution of alexithymia, impulsivity, and emotion dysregulation facets. Psychology of Violence, 8(4), 470–483. doi.org/10.1037/vio0000141
Gatta, M., Angelico, C., Rigoni, F., Raffagnato, A., & Miscioscia, M. (2022). Alexithymia and Psychopathological Manifestations Centered on the Body: Somatization and Self-Harm. Journal of Clinical Medicine, 11(8), 2220. doi.org/10.3390/jcm11082220
Jia, L., Zhang, Y., & Yu, S. (2024). Relation between Interparental Conflict and Non-Suicidal Self-Injury in Adolescents: Mediating Role of Alexithymia and Moderating Role of Resilience. International Journal of Mental Health Promotion, 26, (10), 837-849. doi.org/10.32604/ijmhp.2024.053586
Katznelson, H. (2014). Reflective functioning: a review. Clinical Psychology Review, 34, 107–117. doi.org/10.1016/j.cpr.2013.12.003
Kiefer, R., Orchowski, L. M., Raudales, A. M., & Weiss, N. H. (2023). Role of Alexithymia in the Association between Childhood Abuse and Risk Perception for Sexual Victimization in College Women. Journal of Interpersonal Violence, 39(3-4), 756-784. doi.org/10.1177/08862605231198099
Kline, R. B. (2016). Principles and Practice of Structural Equation Modeling (4th ed.). https://www.scirp.org/reference/ReferencesPapers? Reference ID=2345949
Li, D. J., & Wu, H. C. (2024). Mediating Effect of Emotional Symptoms on the Association between Alexithymia and Substance Dependence in Patients with Substance Use Disorder: The Protective Role of Family Support and Self-Efficacy. Psychology Research and Behavior Management, 17, 3863–3874. doi.org/10.2147/PRBM.S478305
Luyten, P., Campbell, C., Allison, E., & Fonagy, P. (2020). The mentalizing approach to psychopathology: State of the art and future directions. Annual Review of Clinical Psychology, 16(1), 297–325. doi.org/10.1146annurev-clinpsy-071919-015355
Nikmanesh, Z., Darvish Molla, M., & Mehranfard, M. (2021). The Mediating Role of Alexithymia in the Relationship between Defense Mechanisms and Tendency to High-risk Behaviors among Adolescents. Journal of Research & Health, 11 (1), 29-36. doi.org/10.32598/JRH.11.1.363.6
Oksuz, I., Ozcan, M. S., Dost-Gözkan, A., & Kisbu, Y. (2025). Health Risk Behaviors of Adolescents in Europe: A Latent Profile Analysis of Health Behavior in School-Aged Children Survey Data from 43 Countries. Journal of Adolescent Health, 76(1), 115-121. doi.org/10.1016/j.jadohealth.2024.08.001
Park, M., & Song, H. (2024). Influences of maternal reflective functioning on adolescents’ psychosocial adjustment: The mediating role of adolescent’s reflective functioning. PLoS ONE, 19(12), e0312350. doi.org/10.1371/journal.pone.0312350
Parker, J. D. A., Taylor, G. J., & Bagby, R. M. (2003). The 20-item Toronto Alexithymia Scale-III. Reliability and factorial validity in a community population. Journal of Psychosomatic Research, 55, 269-275. doi.org/10.1016/S0022-3999(02)00578-0
Reis, D. L., Ribeiro, M., Couto, I., Maia, N., Bonavides, D., & Botelho., A. C, et al. (2024). Correlations between childhood maltreatment, anxiety and depressive symptoms, and risk behaviors in adolescent schoolchildren. Trends Psychiatry Psychotherapy, 46: e20210456. doi.org/10.47626/2237-6089-2021-0456
Schultheis, A., Mayes, L., & Rutherford, H. (2019). Associations between emotion regulation and parental reflective functioning. Journal of Child and Family Studies, 28, 1094–1104. doi.org/10.1007/s10826-018-01326-z
Sleuwaegen, E., Houben, M., Claes, L., Berens, A., & Sabbe, B. (2017). The relationship between non-suicidal self-injury and alexithymia in borderline personality disorder: “Actions instead of words”. Comprehensive Psychiatry, 77, 80–88. doi.org/10.1016/j.comppsych.2017.06.006
Sutherland, B. D., Fallah-Sohy, N., Kopera, M., Jakubczyk, A., Sutherland, M. T., & Trucco, E. M. (2022). Alexithymia mediates the association between childhood trauma and adolescent E-cigarette use. Drug and Alcohol Dependence, 236, 109500. doi.org/10.1016/j.drugalcdep.2022.109500
Velotti, P., Garofalo, C., Petrocchi, C., Cavallo, F., Popolo, R., & Dimaggio, G. (2016). Alexithymia, emotion dysregulation, impulsivity and aggression: A multiple mediation model. Psychiatry Research, 237, 296–303. doi.org/10.1016/j.psychres.2016.01.025
Young, S., Greer, B., & Church, R. (2017). Juvenile delinquency, welfare, justice and therapeutic interventions: a global perspective. British Journal of Psychiatric Bulletin, 41(1), 21-9. doi.org/10.1192/pb.bp.115.052274