رابطه اهداف پيشرفت با خودپنداره‌تحصيلي: نقش واسطه گري كمال‌گرايي دانش‌آموزان

چکیده مقاله :

هدف پژوهش حاضر تبیین رابطه علّی بین اهداف پيشرفت و خودپنداره‌تحصيلي و نقش ميانجي كمال‌گرايي مثبت صورت گرفت. روش پژوهش توصیفی- همبستگی (مدل معادلات ساختاری) و شرکت‌کنندگان دانش‌آموزان دختر متوسطه اول سمنان در سال تحصیلی 1400-1401 بودند. نمونه مورد نظر شامل 300 نفر از که با روش نمونه‌گیری خوشه‌اي‌تصادفي يك‌مرحله اي انتخاب شدند. به منظور اندازه‌گیری متغیرهای پژوهش، از پرسشنامه‌های اهداف پيشرفت ميدگلي(1997)، خودپنداره تحصيلي توسط دكتر دلاور(1372) ، كمال‌گرايي توسط هويت و فلت(1991) استفاده گرديد. برای ارزیابی مدل پیشنهادی از نرم‌افزار ايموس و روش تحلیل‌مسیر استفاده شد. یافته‌ها نشان داد با توجه به مقادیر شاخص‌های بدست‌آمده، اهداف پيشرفت ،كمال‌گرايي به صورت مثبت ميزان خودپنداره تحصيلي دانش‌آموزان را پیش‌بینی می‌کنند و با روش بوت استروپ رابطه غير مستقيم(0.05P<) نيز بررسي شد. مدل پژوهش از برازش مطلوبی برخوردار بود (0.94GFI: ) همچنین اثر مستقیم و غیرمستقیم اهداف پيشرفت بر خودپنداره تحصیلی دانش‌آموزان مورد تاييد قرارگرفت (0.05P<). بنابراین با توجه به نتایج بدست آمده ، افزایش و تقويت در اهداف پيشرفت و كما‌ل‌گرايي مثبت در دانش‌آموزان مي‌تواند روي خودپنداره تحصيلي موثر باشد.

چکیده انگلیسی :

The present study was conducted with the aim of explaining the causal relationship between motivation for progress and academic self-concept with the level of academic engagement and the mediating role of perfectionism. The participants included 300 first high school students of Semnan in the academic year 1400-1401, who were selected by random cluster sampling method. In order to measure the variables of the research, the questionnaires of Hermans progress motivation, Dr. Delaware's academic self-concept, Rio's academic conflict, identity perfectionism and Felt were used. Imus software and path analysis method were used to evaluate the proposed model. The findings showed that according to the values of the indicators obtained, progress motivation, academic self-concept, and perfectionism positively predict the level of students' academic engagement. Therefore, according to the obtained results, it indicates that increasing and strengthening the level of self-concept and positive coma, as well as creating the motivation for progress in students can increase the academic engagement of students, and there is a positive relationship between the motivation for progress and academic engagement, also the results indicate the relationship There was a positive relationship between academic self-concept and academic engagement.

منابع و مأخذ:

احمدی، حمیرا؛ جدیدی، هوشنگ؛ خلعتبری، جواد. (2020). تدوین مدل درگیری تحصیلی بر اساس خوش‌بینی تحصیلی و انگیزش پیشرفت با میانجی‌گری بهزیستی مدرسه و سرزندگی تحصیلی. فصلنامه پژوهش های نوین روانشناختی. (56) 14. 1-23.‎
آربزي، محسني؛ فولادچنگ، محبوبه. (1401). خصوصیات روانسنجی نسخه فارسی پرسشنامه مدل شش عاملی اهداف پیشرفت دانش آموزان دوره اول و دوم متوسطه. مجله روانشناسي،(26)4 ، 309-326.
اسماعیلی، معصومه؛ تابع بردبار، فریبا؛ فاطمی حقیقی، زهرا. (1402). نقش واسطه‌ای اضطراب مدرسه در رابطه کمال‏‌گرایی تحصیلی و خودپنداره تحصیلی با استرس انتظارات تحصیلی در دانش‌آموزان. پژوهش در نظام‌های آموزشي.(63)17. 101- 86
براتی، صالح؛ صدقپور، تجلی. (2019). پیش بینی خودکارآمدی تحصیلی براساس خودپنداره و ارزش‌های تحصیلی با در نظر گرفتن نقش میانجی اهداف پیشرفت. مجله علوم روانشناختی. 18(77). 559-567.‎
بشارت، محمد علی. (1382). بررسی رابطه کمال‌گرایی و حرمت خود در دانش آموزان پیش دانشگاهی، روانشناسی تحولی(روان شناسان ایرانی).(1)1 .30-21.
پيراني، عارف؛ ياراحمدي، يحيي؛ احمديان، حمزه؛ پيراني، ذبيح.(1397). مدل ساختاري درگيري تحصيلي بر اساس اهداف پيشرفت و خودتنظيمي با ميانجي‌گري انگيزش تحصيلي در دانش آموزان دختر دوره متوسطه دوم شهر ايلام، نشريه نوآوري‌هاي آموزشي. (67) 17. 149- 172.‎
خجسته‌مهر، رضا؛ عباس پور، ذبيح اله؛ کرايي امين كوچكي، رحيم.(1391). تاثير برنامه موفقيت تحصيلي بر عملکرد و خودپنداره تحصيلي، نگرش نسبت به مدرسه، يادگيري شيوه موفقيت در مدرسه و سازگاري اجتماعي دانش آموزان.‎ مجله روانشناسي مدرسه.1(1). 27-45.
داوري، مژده؛ غلامعلي‌لواساني، مسعود و اژهاي، جواد (1391). رابطه بين كمال‌گرايي و خودكارآمدي تحصيلي با اهداف پيشرفت دانش آموزان. مجله روانشناسي.16 (3) .266-281.
رجب پور، مجتبی؛ شیبانی، حسین؛ شیخی، غیاث الدین.(1397). ارتباط کمال‌گرایی با درگیری‌تحصیلی دانشجویان دانشگاه پیام‌نور پیرا‌‌‌نشهر.تهران، پنجمین همایش ملی پژوهش های نوین در حوزه علوم تربیتی و روانشناسی ایران(با رویکرد فرهنگ مشارکتی).
رسولی، سوران؛ احمدیان، حمزه؛ جدیدی، هوشنگ؛ اکبری، مریم. (1401). رابطه راهبردهای خودتنظیمی و اهداف پیشرفت با درگیری تحصیلی و میانجی‌گری خودناتوان سازی و کمال گرایی. نشريه علمی- پژوهشی راهبردهای آموزش در علوم پزشکی. (۴)۱۵ .۳۷۶-۳۸۸
سوری ، هاشمی؛ مقدم، نسیبه؛ امیدیان ،فرانک. (2023). بررسی رابطه برنامه درسی ضمنی با بهزیستی تحصیلی: نقش میانجی خودپنداره تحصیلی. توسعه ی برنامه درسی: (2) 1 ، 44-62.
شهابی، سمیرا؛ جدیدی،هوشنگ؛ یار احمدی، یحیی. (1400). تدوین مدل علّی هیجان‌های تحصیلی بر اساس جهت‌گیری هدف پیشرفت با نقش واسطه‌ای خودپنداره تحصیلی و ارزش تکلیف. مطالعات روانشناسی تربیتی. 18(42). 156-178
شیخ الاسلامی،علي؛ کریمیان پور، غفار؛محمدی،یسری. (2018). پیش‌‌بینی پیوند با مدرسۀ دانش‌‌آموزان براساس حمایت تحصیلی و خودپندارۀ تحصیلی. مطالعات روانشناسی تربیتی. 15(30). 187-206.‎
شیخی، غیاث الدین؛ رجب‌پور، مجتبی؛ شیبانی، حسین. (1398). ارتباط کمال‌گرایی، اضطراب، نظم‌جویی شناختی هیجان با درگیری تحصیلی دانشجویان دانشگاه پیام نور پیرانشهر. فرهنگ در دانشگاه اسلامی. 9(31).123-146.
عزیزیان کهن، نسرين، دهقانی، ماهرخ، مومنی‌فر، فهيمه. (2021). تأثیر خودپنداره تحصیلی بر اشتیاق تحصیلی با نقش واسطه‌ای انگیزش مشارکت ورزشی در بین دانش‏ آموزان. روان شناسی مدرسه و آموزشگاه:10(1).116-131.‎
غلامعلی لواسانی، مسعود؛ حجازی، الهه و خضری آذر، هیمن.(1391). نقش خودکارآمدی، ارزش تکلیف، اهداف پیشرفت و درگیری شناختی در پیشرفت ریاضی: آزموک مدل علی. فصلنامة نوآوریهای آموزشی:11 (41). 7-28.
غلامی، سمانه ؛ غفاری، مجید.(1396). کمالگرایی مثبت و منفی و عملکرد تحصیلی: اثرات واسطه ای سبک هویت و تعهد هویت. دست آوردهای روانشناختی.4(1) . 117-136.
کشت ورز کندازی، احسان ؛ رضایی فرد، اکبر ؛ توماج، عبدالجلال. (۱۴۰۰). نقش واسطه ای خودپنداره تحصیلی در رابطه بین امید به تحصیل و رفتار غیرمولد تحصیلی. مجله روانشناسي:21(99).510-490.
گورویی، محمد؛ خیر، محمد؛ هاشمی، لادن. (1390). بررسی رابطه بین کمال گرایی و خودپنداره تحصیلی با توجه به نقش واسطه ای اهمال کاری تحصیلی در دانشجویان. روش‌ها و مدل‌های روان شناختی، 2(ویژه نامه)، 137-149.
محمدی، محمد؛ سادات فدوی، محبوبه؛ فرهادی,، هادی. (1396). مطالعة تطبیقی مفهوم و ابعاد توانمندسازی مدیران مدارس ابتدایی در ایران و چند کشور پیشرفتة جهان. نوآوری‌های آموزشی.16(4).56-25.
ملکیان، مینو دخت؛ واعظ موسوی ، سید محمد کاظم؛ قاسمی، عبدالله؛ کاشی، علي. (2021). خود‌پنداره تحصیلی و خود‌پنداره بدنی دختران دانش‌آموز ورزشکار و غیر‌ورزشکار چگونه است؟. مطالعات روان‌شناسی ورزشی: 10(35).51-80.‎
منوچهری،اعظم؛ بهروزی، ناصر؛ شهنی ییلاق، منیجه؛ مکتبی، غلامحسين. (2019). آزمون مدل رابطه کمال‌گرایی مثبت و رویدادهای منفی زندگی با سبک‌های مقابله و بهزیستی روان‌شناختی: نقش واسطه‌ای سرمایه روان‌شناختی. روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی. 15(60). 419-434.‎
موسوی‌شریف، ‌سمانه‌سادات؛ نقش، زهرا؛ قاسم‌زاده، ‌سوگند. (2022). رابطه معلم شاگرد و کمک طلبی: نقش واسط های اهداف پیشرفت و انگیزه پیشرفت. روانشناسی: 101(26). 100-110.‎
نداف،سارا؛ شریفی، ‌طیبه؛ حیدريی، اسدزاده، ‌نیما. (2018). رابطه علی بین خودکارامدی تحصیلی و انگیزه پیشرفت با درگیری تحصیلی و نقش واسطه ای تایید خویشتن دانش آموزان دوره متوسطه اول شهر اهواز. روانشناسی اجتماعی: 47(6). 79-89.
هاشمي، لادن؛ لطيفيان، مرتضي. (1388). بررسي رابطه بين كما‌ل‌گرايي و جهت‌گزيني هدف در ميان دانش آموزان پيش دانشگاهي دولتي دانشكده علوم تربيتي و روانشناسي دانشگاه الزهرا(س). مجله مطالعات روانشناختي. 5(3). 99-112 .

Abiola, F.,& Akomolafe, M. J.(2013). Effects of SelfManagement Technique on Academic Self- Concept of Under-Achievers in Secondary Schools. Journal of Education and Practice, 4(6), 138-141. DoI:20.1001.1.17354986.1397.13.49.5.3
Akar, H., Dogan, Y.B.,& Üstüner, M. (2018). The Problems of Contemporary Education The Relationships between Positive and Negative Perfectionisms, Self-Handicapping, Self-Efficacy and Academic Achievement . European Journal of Contemporary Education, 7(1),7-20.
Bandura, A. (1989). Human agency in social cognitive theory. Am. Psychol: 44, 1175–1184.
Braten, I., & Stromso, H. I. (2004). Epistemological beliefs and implicit theories of intelligence as predictors of achievement goals. Contemporary educational psychology. 29(4). 371-388.
Bogardus, J., Armstrong, E. S., VanOss, T., & Brown, D. J. (2022). Stress, Anxiety, Depression, and Perfectionism Among Graduate Students in Health Sciences Programs. Journal of Allied Health, 51(1), 15E-25E.
Burger, A., and Naude, L. (2020). In their own words—Students' perceptions and experiences of academic success in higher education. Journal of Educ. Stud: 46(5), 624–639.
Cam, Z., Deniz, K. Z., & Kurnaz, A. (2014). School burnout: Testing a structural equation model based on percieved social support, perfectionism and stress variables. Journal of Education and Science: 39(173), 310-325.
Conroy, D. E., Kaye, M. P., & Fifer, A. M. (2007). Cognitive links between fear of failure and perfectionism. Journal of Rational-Emotive & Cognitive-Behavior Therapy: 25, 237-253.
Cooper, K. M., Krieg, A., & Brownell, S. E. (2018). Who perceives they are smarter? Exploring the influence of student characteristics on student academic selfconcept in physiology. Advances in physiology education, 42(2), 200-208.
Eccles, J. S. (2007). Families, Schools, and Developing Achievement-Related Motivations and Engagement. In J. E. Grusec & P. D. Hastings (Eds.), Handbook of socialization: Theory and research . The Guilford Press.665–691.
Ferla, J., Valcke. & Yonghong, C. (2009). Academic selfefficacy and academic selfconcept: Reconsidering structural relationships. Learning and Individual Differences, 19(4), 499-505.
Flett, G. L., Hewitt, P. L. (2002). Perfectionism and maladjustment: An overview of theoretical, definitional, and treatment issues. In P.L. Hewitt & G.L. Flett (Eds.), Perfectionism: Theory, research, and treatment Washington, DC: American Psychological Association. pp. 5-31.
Frost, R. O., & Marten, P. A. (1990). Perfectionism and evaluative threat. Cognitive therapy and research, 14(4), 559-572.
Guo, J., Nagengast, B., Marsh, H. W., Kelava, A., Gaspard, H., Brandt, H., et al. (2016). Probing the unique contributions of self-concept, task values, and their interactions using multiple value facets and multiple academic outcomes. AERAOpen, 2(1). 1-20.
Kaplan A, Maehr ML(2007). The contributions and prospects of goal orientation theory. Educational Psychology Review, 19(2). 141-84.
Kaplan, A., & Maehr, M, L. (2007). The contributions and prospects of goal orientation theory. Educational Psychology Review, 19(2).141-184.
Karner-Huţuleac, A. (2014). Perfectionism and selfhandicapping in adult education. Journal of Social and Behavioral Sciences, 35(2). 434-438.
Kim, I., & Ahn, J. (2021). The Effect of Changes in Physical Self-Concept through Participation in Exercise on Changes in Self-Esteem and Mental Well-Being. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(10), 52-24.
Levey, E. K., Garandeau, C. F., Meeus, W., & Branje, S. (2019). The longitudinal role of self-concept clarity and best friend delinquency in adolescent delinquent behavior. Journal of Youth and Adolescence, 48(6), 1068-1081
Li, N., Yang, Y., Zhao, X., & Li, Y. (2023). The relationship between achievement motivation and college students' general self-efficacy: A moderated mediation model. Journal of Frontiers in psychology: 13(2). 103-191.
Midgley, C., Kaplan, A., Middleton, M., Maehr, M. L., Urdan, T., Anderman, L. H., Anderman, E., Roeser, R. (1988). The development and validation of scales assessing student’s achievement goal orientations. Contemporary Educational Psychology , 23(2), 113-131.
Pintrich, P, R. (1994), Continuities and discontinuities: future directions for research in educational psychology. Educational Psychologist, 29, 37-48.
Reeve, J., & Tseng, C. (2012). Agency as a forth aspect of student engagement during activities. Journal of Contemporary Educational Psychology: 36(4), 257-267.
Rice, K., Richardson, C., Ray, M. (2016). Perfectionism in Academic Settings. In: Sirois, F., Molnar, D. (eds) Perfectionism, Health, and Well-Being. Springer, Cham.
Van Uden, J. M., Ritzen, H., & Pieters, J. M. (2014). Engaging students: The role of teacher beliefs and interpersonal teacher behavior in fostering student engagement in vocational education. Journal of Teaching and Teacher Education, 37(2), 21-32.
Wang, L., & Yu, Z. (2023). Gender-moderated effects of academic self-concept on achievement, motivation, performance, and self-efficacy: A systematic review. Journal of Frontiers in Psychology: 14(1). 113-141.
Wang, L., & Yu, Z. (2023). Gender-moderated effects of academic self-concept on achievement, motivation, performance, and self-efficacy: A systematic review. Journal of Frontiers in Psychology 14(1). 113-141.
Wu, H., Guo, Y., Yang, Y., Zhao, L., & Guo, C. (2021). A Meta-analysis of the Longitudinal Relationship Between Academic Self-Concept and Academic Achievement. Journal of Educational Psychology. 33(3), 1749–1778.
Yan, G. (2022). The relationship between social persuasion and high school students’ self-efficacy in mathematics–a mediated moderating model. Journal of Math. Educ. 31(6), 28–34.