بررسی روابط علی حساسیت اضطرابی با علائم اختلال استرس حاد؛ نقش میانجی تکانشوری رفتاری
محورهای موضوعی : روانشناسی
سجاد بشرپور
1
*
,
عارفه محمدنژاد دوین
2
,
نسیم زکی بخش
3
1 - گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
2 - گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
3 - گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
کلید واژه: حساسیت اضطرابی, استرس حاد, تکانشوری رفتاری.,
چکیده مقاله :
هدف از این پژوهش بررسی روابط علی حساسیت اضطرابی با علائم اختلال استرس حاد؛ نقش میانجی تکانشوری رفتاری بود. پژوهش حاضر همبستگی از نوع معادلات ساختاری بود. جامعه شامل کلیه دانشجویان دانشگاه محقق اردبیلی (13400 N=) بود که 244 نفر به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده پرسشنامه واکنش استرس حاد استنفورد راکاردنا، کلاسن و اسپیگل (1991) پرسشنامه حساسیت اضطرابی تیلور و کاکس (۱۹۹۸) و پرسشنامه تکانشگری رفتاری پاتون، استانفورد و بارت (1995) بود. برای تجزیه و تحلیل دادهها از نرم افزارهای SPSS23 و Lisrel8.8 استفاده شد.حساسیت اضطراب علاوه بر اثر مستقیم، به طور غیر مستقیم و از تکانشوری رفتاری نیز بر استرس حاد تاثیر میگذارند. با توجه به میزان به‌دست‌آمده برای آماره VAF مشاهده می‌شود که 36 درصد تأثیر حساسیت اضطراب بر استرس حاد از طریق تکانشوری رفتاری می‌تواند تبیین گردد. بررسیهای علمی و شناسایی ویژگیهای رواشناختی اثرگذار بر بروز علائم استرس حاد به درمانگران در دستیابی به اهداف درمانی و کاهش علائم این اختلال کمک بسیار شایانی دارد
The purpose of this research is to examining the causal relationship between Anxiety sensitivity and Symptoms of acute stress disorder; The mediating role was Behavioral impulsivity.The present study was a correlation of the type of structural equations. The population included all the students of University of Mohaghegh Ardabili (N=13400), 244 of whom were selected by purposive sampling. The tools used were the Stanford Acute Stress Response Questionnaire by Cardena, Classen & Spiegel (1991), the Anxiety Sensitivity Index by Taylor & Cox (1998), and the Behavioral Impulsivity Questionnaire by Patton, Stanford & Barratt (1995), SPSS23 and Lisrel8.8 software were used for data analysis. In addition to the direct effect, anxiety sensitivity also affects acute stress indirectly through behavioral impulsivity. According to the amount obtained for the VAF statistic, it can be seen that 36% of the effect of anxiety sensitivity on acute stress can be explained through behavioral impulsivity. Scientific investigations and identification of psychological characteristics affecting the occurrence of acute stress symptoms are of great help to therapists in achieving treatment goals and reducing the symptoms of this disorder.
بیرامی، منصور و پورفرج، عمران (1392). رابطه بین باورهای فراشناختی، خودکارآمدی، خوشبینی با اضطراب امتحان دانشجویان علوم پزشکی. مجله دانشگاه علوم پزشکی ایلام، 21(7)، 9-16. -fa.html -۱-۱۲۲۲ http://sjimu.medilam.ac.ir/article
جاوید، محبوبه؛ محمدی، نوراله و رحیمی، چنگیز (1391). ویژگیهای روان‌سنجی نسخه فارسی یازدهمین ویرایش مقیاس تکانشگری بارت. فصلنامه علمی روش ها و مدل های روان‌شناختی، 2(8)، 23-34. DOI: 20.1001.1.22285516.1391.2.8.2.1
جوادیان قمی، نرگس؛ شریفی، طیبه؛ مشهدی زاده، شهرام و احمدی، رضا (1403). اثربخشی آموزش کاهش استرس مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر اجتناب تجربه‌ای و تکانشگری دانش‌آموزان دختر با دشواری در نظم‌جویی هیجانی. فصلنامه پژوهش‌های کاربردی روان‌شناختی،15(1)، 149-167. DOI: 10.22059/japr.2024.330421.643988
جهان‌‌بین، حامد؛ برجعلی، احمد و اسکندری، حسین (1396). اثربخشی درمان روایتی- سازه‌‌گرایانه به شیوه بازگشت به آینده برکاهش نشانههای اختلال فشار روانی حاد ناشی از وقوع تصادف منجر به اغما در همسر. مطالعات روانشناسی بالینی، 7(27)، 117-135. https://doi.org/10.22054/jcps.2017.7910
طاهرزاده، سجاد؛ عزیزپوریان، علی حسن و شاکه‌‌نیا، زینب (1401). رابطه بین حساسیت اضطرابی و باورهای فراشناختی با اضطراب امتحان در دانشجویان. مجله روانشناسی، 26(3)، 299-308. Doi: 10.22098/jsp.2019.793
عامری، نرجس و نجفی، محمود (1403). روابط ساختاری ناگویی هیجانی و گرایش به رفتارهای پرخطر در نوجوانان: نقش میانجی انعطاف‌‌پذیری روانشاختی. مجله رواشناسی، 28(2)، 142-151. http://www.iranapsy.ir/Article/45546/FullText
مشهدی، علی، قاسم پور، عبداله، اکبری، ابراهیم، ایل بیگی، رضا و حسن زاده، شهناز. (1392). نقش حساسیت اضطرابی و تنظیم هیجانی در پیش‌بینی اختلال اضطراب اجتماعی دانشجویان. دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، 14(2)، 89-99. https://sanad.iau.ir/Journal/jsrp/Article/891703
میرزایی، جعفر؛ حاتمی، محمد و حسنی، جعفر (1402). اثربخشی درمان فراتشخیصی بر کارآمدی هیجان، واکنش‌‌های قلبی- عروقی، کیفیت خواب و انعطاف‌‌پذیری روان‌شناختی در آزادگان مبتلا به اختلال استرس پس‌از ضربه. مجله روانشناسی، 27(4)، 395-405. https://rimag.ir/en/Article/43658/FullText
هومن، حیدر (1384). مدل یابی معادلات ساختاری با کاربرد نرم افزار لیزرل. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌‌ها (سمت). https://samt.ac.ir/fa/book/649/
Cardena, E., Classen, C., & Spiegel, D. (1991). Stanford acute stress reaction questionnaire. Palo Alto, CA: Stanford University Medical School. DOI:10.1037/t07465-000
Cardeña, E., Koopman, C., Classen, C., Waelde, L. C., & Spiegel, D. (2000). Psychometric properties of the Stanford Acute Stress Reaction Questionnaire (SASRQ): A valid and reliable measure of acute stress. Journal of traumatic stress, 13, 719-734. https://doi.org/10.1023/A:1007822603186
Çörekçioğlu, S., Cesur, E., & Devrim Balaban, Ö. (2021). Relationship between impulsivity, comorbid anxiety and neurocognitive functions in bipolar disorder. International Journal of Psychiatry in Clinical Practice, 25(1), 62-72. https://doi.org/10.1080/13651501.2020.1833040
Crisp, Z. C., & Grant, J. E. (2024). Impulsivity across psychiatric disorders in young adults. Comprehensive Psychiatry, 130, 152449. https://doi.org/10.1016/j.comppsych.2023.152449
Demirkol, M. E., Tamam, L., Namlı, Z., Uğur, K., & Karaytuğ, M. O. (2020). The association between anxiety sensitivity, perceived stress and impulsive behaviors in bipolar disorder (tur). TURKISH JOURNAL CLINICAL PSYCHIATRY, 23(3), 302-312. DOI: 10.5505/kpd.2020.65882
Dewi, M. I., Tao, C. S., Dong, M., Hatton, B., Fournier, M. A., & Erb, S. (2023). Behavioral impulsivity moderates the relationship between acute stress and reward sensitivity. Personality and Individual Differences, 204, 112040. https://doi.org/10.1016/j.paid.2022.112040
Foa, E. B., Riggs, D. S., Dancu, C. V., & Rothbaum, B. O. (1993). Reliability and validity of a brief instrument for assessing post‐traumatic stress disorder. Journal of traumatic stress, 6(4), 459-473. https://doi.org/10.1002/jts.2490060405
Galbraith, M. K., DeWolfe, C. E., Bartel, S., Olthuis, J. V., Watt, M. C., & Stewart, S. H. (2022). Do anxiety sensitivity and impulsivity interact in predicting exercise involvement in emerging adult drinkers and cannabis users?. Cognitive Behavior Therapy, 51(3), 243-256. https://doi.org/10.1080/16506073.2021.1998211
Hasegawa, A., Somatori, K., Nishimura, H., Hattori, Y., & Kunisato, Y. (2021). Depression, rumination, and impulsive action: A latent variable approach to behavioral impulsivity. The Journal of Psychology, 155(8), 717-737. https://doi.org/10.1080/00223980.2021.1956871
Journault, A. A., Cernik, R., Charbonneau, S., Sauvageau, C., Giguère, C. É., Jamieson, J. P., & Lupien, S. J. (2024). Learning to embrace one’s stress: the selective effects of short videos on youth’s stress mindsets. Anxiety, Stress, & Coping, 37(1), 29-44. https://doi.org/10.1080/10615806.2023.2234309
Kaplan, D., Nesfield, M. W., Eldridge, P. S., Cuddy, W., Ansari, N., Siller, P., & Li, S. (2023). Acute stress in parents of patients admitted to the pediatric intensive care unit: A two-center cross-sectional observational study. Journal of intensive care medicine, 38(1), 11-20. https://doi.org/10.1177/08850666221100
Kim, H. J., Meeker, T. J., Tulloch, I. K., Mullins, J., Park, J. H., & Bae, S. H. (2022). Pandemic fatigue and anxiety sensitivity as associated factors with posttraumatic stress symptoms among university students in South Korea during the prolonged COVID-19 pandemic. International Journal of Public Health, 67, 1604552. https://doi.org/10.3389/ijph.2022.1604552
Patton, J. H., Stanford, M. S., & Barratt, E. S. (1995). Factor structure of the Barratt impulsiveness scale. Journal of clinical psychology, 51(6), 768-774. https://doi.org/10.1002/1097-4679(199511)51:6<768::AID-JCLP2270510607>3.0.CO;2-1
Raines, A. M., Primeaux, S. J., Ennis, C. R., Walton, J. L., Slaton, K. D., Vigil, J. O., & Franklin, C. L. (2022). Posttraumatic Stress disorder and pain in veterans: Indirect Association through anxiety sensitivity. Cognitive Therapy and Research, 46(1), 209-216. https://doi.org/10.1007/s10608-021-10230-8
Raio, C. M., Konova, A. B., & Otto, A. R. (2020). Trait impulsivity and acute stress interact to influence choice and decision speed during multi-stage decision-making. Scientific reports, 10(1), 7754. https://doi.org/10.1038/s41598-020-64540-0
Sanchez, E. O., & Bangasser, D. A. (2022). The effects of early life stress on impulsivity. Neuroscience & Biobehavioral Reviews, 104638. https://doi.org/10.1016/j.neubiorev.2022.104638
Saulnier, K. G., Volarov, M., & Allan, N. P. (2022). Anxiety Sensitivity Social Concerns Predicts Electrodermal Activity during the Niacin Biological Challenge Paradigm. Psychiatry International, 3(4), 336-345. https://doi.org/10.3390/psychiatryint3040028
Taylor, S., & Cox, B. J. (1998). Anxiety sensitivity: multiple dimensions and hierarchic structure. Behaviour research and therapy, 36(1), 37-51. https://doi.org/10.1016/S0005-7967(97)00071-5
Uğur, K., Kartal, F., Mete, B., Tamam, L., & Demi̇rkol, M. E. (2021). The relationship between peritraumatic dissociation and anxiety level, perceived stress, anxiety sensitivity and coping with earthquake stress in post-earthquake acute stress disorder patients. Turk Psikiyatri Dergisi, 32(4), 253. https://doi.org/10.5080/u25892
Warren, A. M., Zolfaghari, K., Fresnedo, M., Bennett, M., Pogue, J., Waddimba, A., & Powers, M. B. (2021). Anxiety sensitivity, COVID-19 fear, and mental health: results from a United States population sample. Cognitive Behaviour Therapy, 50(3), 204-216. https://doi.org/10.1080/16506073.2021.1874505
Young, D. A., Neylan, T. C., Zhang, H., O'Donovan, A., & Inslicht, S. S. (2020). Impulsivity as a multifactorial construct and its relationship to PTSD severity and threat sensitivity. Psychiatry research, 293, 113468. https://doi.org/10.1016/j.psychres.2020.113468
Zhou, L., Zhang, K., Guo, J., Liu, J., Wang, S., & Gong, J. (2024). The relationship between perceived stress, impulsivity, executive dysfunction and non-suicidal self-injury thoughts among Chinese college students: a gender difference study. Psychology research and behavior management, 1819-1830. doi/full/10.2147/PRBM.S452447#d1e285